Over het ontstaan en de achtergrond van het P.M. Duyvisfonds leest meer in dit hoofdstuk “Historie P.M. Duyvisfonds”.
Pieter Mattheus (P.M.) Duyvis (1857-1935) was telg uit een Zaans fabrikantengeslacht. P.M. was de vierde zoon in het gezin van Teewis Duyvis en Debora Geertruida Verkade. Vader Teewis was oliefabrikant. Om de oliefabricage in één hand te houden, was bepaald dat deze door de oudste zoon zou worden voortgezet. P.M. moest dus omzien naar iets anders. Hij studeerde werktuigbouwkunde en stichtte in 1885 in Koog aan de Zaan een machinefabriek. Daar werden onder meer kranen, liften en bruggen gebouwd. In 1909 trad Ir. W. Meyling (1884-1977) bij de machinefabriek in dienst. Van 1911 tot 1956 was hij mededirecteur en vanaf 1911 mede-aandeelhouder. Een erfgenaam van Ir. Meijling heeft zijn volledige aandelenbelang in 1984 aan de machinefabriek verkocht.
P.M. werd in 1929 als directeur opgevolgd door zijn zoon P.M. (Piet) Junior (1901-1983). Hij zou deze functie tot 1967 bekleden, waarna hij nog enkele jaren als commissaris aan het bedrijf verbonden bleef. In 1981 heeft P.M. Junior zijn aandelen overgedragen aan de Stichting Aandelenbezit Machinefabriek P.M. Duyvis die daartegenover certificaten van aandelen heeft uitgegeven. Piet Duyvis was toen inmiddels op leeftijd en zijn besluit zal ingegeven zijn door de wens om de continuïteit van de machinefabriek te waarborgen. P.M. junior was getrouwd met J.J.A. (Jopie) Duyvis-Veen (1909-1997). Het huwelijk bleef kinderloos. Om toch een ‘spoor’ na te laten heeft Jopie Duyvis in 1985 Stichting Ir. P.M. Duyvis (handelsnaam: ‘P.M. Duyvisfonds’) opgericht. De stichting kreeg tot doel om algemene maatschappelijke belangen financieel te ondersteunen (zie ook onder: ‘Doel’). Daarbij handelde Jopie Duyvis mede in de geest van haar man Piet die inmiddels was overleden. Op de dag van oprichting heeft Jopie Duyvis haar certificaten van aandelen in Machinefabriek P.M. Duyvis aan het P.M. Duyvisfonds geschonken. Na decertificering van de aandelen in 1994 werd het P.M. Duyvisfonds rechtstreeks aandeelhouder van de machinefabriek.
In 2020 heeft een herstructurering van de machinefabriek – inmiddels genaamd: Royal Duyvis Wiener B.V. – plaatsgevonden. In het kader daarvan heeft het P.M. Duyvisfonds haar aandelen in het kapitaal van Royal Duyvis Wiener overgedragen aan een stichting. Net als voor 1994 houdt het P.M. Duyvisfonds nu weer certificaten van aandelen in Royal Duyvis Wiener.
Karakterschets P.M. Duyvis Junior
In 1979 hebben Piet en Jopie Duyvis aan Klaas Woudt (1923-2012), uitgever in Zaandijk en schrijver van vele boeken (vooral over de Zaanse volkstaal), gevraagd een levensverhaal over Piet Duyvis Junior te schrijven. Maar bij een aantal gesprekken en een aanzet voor de eerste hoofdstukken is het gebleven. Tot een complete levensbeschrijving is het nimmer gekomen. In het dossier dat Klaas Woudt van de gesprekken en de levensbeschrijving heeft bijgehouden schetst hij het volgende beeld van Piet Duyvis.
“Piet Duyvis was een merkwaardig man, in de beste betekenis van het woord. Hij was uitermate conservatief in zijn opvattingen, van ontwapenende eenvoud en grote, nooit geveinsde vriendelijkheid. Hij behield altijd een soort kwajongens-achtigheid. Bovenal was Piet Duyvis een rechtschapen, onkreukbaar man. Door zijn doofheid kwam hij soms wat secundair over, maar ik denk dat dit een verkeerde indruk was. Kenmerkend was juist de manier waarop hij je aankeek om je mening uit te lokken. Hij had een openheid die op vriendelijke verlegenheid leek. Maar tegelijk was hij de enige die ik ooit ontmoette die direct voor zijn gevoel dorst uit te komen.”